مدت زمان درمان ارتودنسی
دکتر درانی متخصص ارتودنسی
مدت زمان درمان ارتودنسی
اکثر درمان های ارتودنسی بلافاصله قبل و در حین جهش رشدی بلوغ انجام می شود. در بعضی موارد درمان در اوایل دوره مرحله دندانی مختلط (دندان شیری و دائمی) mixed dentition ممکن است توصیه شود. در ارتودنسی پیشگیری و یا درمان زود هنگام دوره ریتنشن ندارند یا خیلی زود ریتنشن را حذف می کنند. این کار درمان زود هنگام ارتودنسی را به عنوان پیشگیری از رشد ناهنجاری ها تا حدودی اعتبار بخشیده است. رشد در اکثر بیماران ارتودنسی در پایان جهش رشدی کامل نمی شود بلکه برای چندین سال بعد از دوره جهش رشدی ادامه می یابد، بنابراین حفظ نتایج درمانی برای یک دوره چندین ساله باید ادامه یابد. بطور متوسط رشد در سن 14/5 سالگی در مردان به حداکثر خود می رسد و سپس شدت آن تا کامل شدن کاهش می یابد که بطور متوسط در سن 19 سالگی است. این مسأله نشان دهنده ضرورت ریتنشن طولانی مدت بخصوص در قوس فک پایین می باشد. در این بیماران ریتنشن ممکن است، در نمونه شدید، تا سن 22 تا 23 سالگی حفظ شود. بنابراین زودترین کامل شدن رشد در سن 14 سالگی و دیرترین کامل شدن رشد در سن 20 سالگی می باشد.(نظریه ماگزیلا) این تفاوت در زمان بین کامل شدن رشد فک بالا و پایین عامل دیگری است که در ثبات بعد از درمان دخیل می باشد.
با توجه به این نکته که واکنش هر بیمار به درمان ارتودنسی متفاوت است. طول درمان ارتودنسی بسته به شرایط دندان ها و لثه ها، فضای فک، می تواند از 6 ماه شروع شود و تا چند سال بطول انجامد. اکثر درمان های ارتودنسی ثابت بین 8 تا 18 ماه انجام می شود عوامل بسیاری در مدت زمان درمان ارتودنسی دخیل هستند که برخی از آنها به شرح زیر می باشد:
• نوع و شدت ناهنجاری های دندانی (مال اکلوژن)
مهمترین عامل در تشخیص طول درمان می باشد. معمولاً طول درمان بیماران با ناهنجاری های شدیدتر بیشتر از بیماران دیگر می باشد. هر چه ناهنجاری های فکی و یا روابط فکی (جفت نشدن دندان ها روی هم، نامرتبی زیاد دندان ها، جلو بودن فک بالا یا پایین، نهفته بدن دندان ها و…) بیشتر باشد زمان موردنیاز برای درمان نیز بیشتر می شود. در صورتی که نامرتبی دندان ها خفیف تا متوسط باشد درمان ارتودنسی معمولاً حدود یکسال زمان خواهد برد.
• سن بیمار
سن یکی دیگر از موارد تأثیر گذار در طول درمان ارتودنسی است. درمان ارتودنسی از سن 7 سالگی و زمانی که کودک بتواند روی صندلی دندانپزشکی بنشیند انجام می شود (ارتودنسی پیشگیری) بنابراین در سنین قبل از بلوغ و زمانی که استخوان فک نرم می باشد می توان درمان را آغاز کرد و در این موقع زمان ارتونسی نیز کمتر از طول درمان ارتودنسی بعد از بلوغ می باشد. در نوجوانان در حال رشد به نسبت بزرگسالان که رشدشان متوقف شده و به نسبت ناهنجاری شان نیز بیشتر شده طول درمان کوتاهتر می باشد.
• همکاری و بهداشت بیمار
مسئولیت پذیری و میزان همکاری بیمار در طول درمان بسیار مهم می باشد. مراجعه منظم و به موقع، بهداشت دهان و دندان، مراقبت و محافظت از وسایل و دستگاههای ارتودنسی در طول درمان حائز اهمیت می باشد چرا که در صورت به تعویق انداختن جلسات و رعایت نکردن بهداشت، شکستن وسایل ارتودنسی و… طول درمان افزایش می یابد. با اجرای تمامی دستورات پزشک طول درمان نیز کاهش می یابد.
• روش درمان (طرح درمان)
طرح درمان متخصص ارتودنسی یکی دیگر از فاکتورهای اصلی طول مدت درمان می باشد.
• استفاده از دارو
برخی داروها مانند مسکن ها و یا داروهایی که برای درمان عارضه های استخوانی استفاده می شوند قادرند حرکات دندانی را کند کرده در نتیجه طول درمان را افزایش دهند.
• دندان قروچه (براکسیزم)
فشار ناشی از دندان قروچه قادر است حرکت دندان ها را کند کرده و دندان ها را در جای خود محکم کند و از حرکت آنها جلوگیری کند.
• عوامل دیگر
با وجود اینکه نوع و شدت ناهنجاری های دندانی، سن بیمار، همکاری بیمار و… همگی نقش مهمی در مدت زمان موردنیاز برای درمان دارند، عوامل بیولوژی نیز در این زمینه نقش خواهند داشت که قادراند طول درمان را تحت تأثیر قرار دهند. سرعت حرکت دندان ها در هر بیماری متفاوت می باشد و در افراد مختلف یکسان نخواهد بود در نتیجه به نسبت آن مدت درمان طولانی تر یا کوتاه تر خواهد شد.
اگر بیمار از برنامه درمانی پزشک پیروی کند و بهداشت خوبی داشته باشد درمان خیلی سریع به نتیجه می رسد.
قابل ذکر است که با توجه به تفاوت اشخاص مدت زمان درمان نیز متفاوت است بنابراین روند درمان خود را با شخص دیگری مقایسه نکنید.
